# 15 Niekończąca się opowieść

Jak uczy Roman Ingarden, przedmioty przedstawione w dziele literackim (bohaterowie, zwierzęta, przedmioty nieożywione), a także czas i przestrzeń utworu, tym różnią się od realnych odpowiedników, iż posiadają „miejsca niedookreślenia”.1 I tak, gdy Wokulski jedzie pociągiem do Paryża, to nie wpada w dziurę czasoprzestrzenną, tylko autor pomija opis jako zbędny (podobnie jak np. szczegółowe deskrypcje jego ubioru podróżnego czy napotkanych współpasażerów, itp.). Ta luka jest właśnie miejscem niedookreślenia.

Kultura współczesna, kultura konwergencji, miejsc niedookreślenia nie znosi. Czytaj dalej

  1. Ingarden, Roman (1960) O dziele literackim, przeł. Maria Turowicz, Warszawa: PWN. []
Opublikowano Wpis | Otagowano , , , , , , , | Możliwość komentowania # 15 Niekończąca się opowieść została wyłączona

#14 Przykład interpretacji kolektywnej

Przyjrzyjmy się, w jaki sposób interpretują tekst czytelnicy na forum House of Leaves, poświęconym powieści amerykańskiego pisarza Marka Z. Danielewskiego. House of Leaves to wymarzony przykład powieści postmodernistycznej. Autor wykorzystał znane motywy „odnalezionego rękopisu” i kompozycję szkatułkową, by w najwyższym stopniu rozchwiać strukturę utworu.1 Dodatkowo, rozwiązania zastosowane w warstwie typograficznej (np. różnorodne czcionki, typografia naśladująca opisywane zdarzenie, kilka wyrazów wyróżnionych osobnym kolorem, etc.), różne ilustracje i dodatki (np. wiersze, cytaty, kolaże czy indeks na końcu powieści), a także zaszyfrowane fragmenty tekstu, zmuszają czytelnika do nietypowego podejścia do dzieła, przypominającego czynności wykonywane przez czytelników elektronicznych utworów hipertekstowych (np. przeskakiwanie między stronami). Czytaj dalej

  1. Danielewski, Mark Z. (2000) House of leaves. New York: Pantheon Books, Random House. []
Opublikowano Wpis | Otagowano , , , , , , | Możliwość komentowania #14 Przykład interpretacji kolektywnej została wyłączona

#13 Crowdsourcing interpretacji

Grupy zadaniowe złożone z użytkowników Sieci to ważne zjawisko internetowe. Henry Jenkins opisuje je w Kulturze konwergencji, pisząc o grze między widzami a producentami popularnego reality show Survivor 1. Widzowie analizują na forum dyskusyjnym wszystkie dostępne materiały, by jeszcze przed emisją odcinka określić, który uczestnik zostanie wyeliminowany. W trakcie wspólnych prac połączone siły licznych internautów tworzą „zbiorową inteligencję”, która szybko i skutecznie może rozwiązać każdą zagadkę. Popularnym terminem na określenie takich działań stał się crowdsourcing, od tłumu [crowd] składającego się na zbiorową inteligencję, któremu powierza się [outsourcing] rozwiązanie problemu. Czytaj dalej

  1. Jenkins, Henry (2007) Kultura konwergencji. Zderzenie starych i nowych mediów, przeł. M. Bernatowicz i M. Filiciak, Kraków: WAiP. []
Opublikowano Wpis | Otagowano , , , | Możliwość komentowania #13 Crowdsourcing interpretacji została wyłączona

#12 Interakcja

„Odbiorca” to brzydkie słowo. Odbiorca to „[o]soba upoważniona do odbioru czegoś” (1. znaczenie wg Słownika języka polskiego PWN). Odbiorca prądu. „Osoba, do której dociera przekaz artystyczny, intelektualny lub informacyjny” (2. znaczenie). „Odbiorca przekazu” jest jak odbiorca przekazu pieniężnego – ma przyjść na pocztę, przeliczyć i zainkasować. „Odbiorca” odbiera – nie wchodzi w interakcję z nadawcą. Czytaj dalej

Opublikowano Wpis | Otagowano , , , , , , | Możliwość komentowania #12 Interakcja została wyłączona

#11 Przykład czytania poziomego

Na wstępie muszę podkreślić, iż przedstawiam tu tylko wstępny, ułomny i niepełny katalog możliwości wyszukiwania. Jest to jednakże katalog idiosynkratyczny, który pewnie więcej mówi o czytelniku, niż o tekście. Ale o to także chodzi w czytaniu poziomym. Za przykład tekstu czytanego poziomo posłuży Lamentacja o Mackie Majchrze [Morität von Mackie Messer] Bertolta Brechta. Ten fragment Opery za trzy grosze jest dość popularną piosenką – często przekładaną i adaptowaną. Opowiada historię tajemniczego zabijaki, którego zawsze można wypatrzyć w pobliżu miejsca zbrodni, choć nigdy niczego nie można mu udowodnić… Czytaj dalej

Opublikowano Wpis | Otagowano , , , , | Możliwość komentowania #11 Przykład czytania poziomego została wyłączona

#10 Interfejsy personalizacji

Logika wyszukiwania wraz z nastawieniem na fragment to zjawiska istotnie wpływające na sposób czytania tekstów literackich we współczesnej kulturze. Znamiennym przykładem jest Kindle czytnik e-książek firmy Amazon. Nie dość, że użytkownik ma możliwość przeszukiwania tekstów zgromadzonych na czytniku, zaznaczania i przeglądania fragmentów, to jeszcze – przy pomocy łącza sieci komórkowej – może w każdym momencie skorzystać z Wikipedii i wyszukiwarki Google. Wystarczy w trakcie lektury zaznaczyć frapujący fragment tekstu (nazwisko, pojęcie, nazwę geograficzną, nieznany wyraz…) i wybrać opcję „szukaj w Wikipedii”… To takie proste. Czytaj dalej

Opublikowano Wpis | Otagowano , , | Możliwość komentowania #10 Interfejsy personalizacji została wyłączona

#9 Czytanie na ekranie

Badania nad różnicami między czytaniem z ekranu a lekturą tekstu drukowanego sięgają początku lat osiemdziesiątych. W przeglądowej pracy, podsumowującej stań badań z całej dekady Dillon, McKnight i Richardson wyróżniają najczęściej badane różnice: prędkość, dokładność, zmęczenie, zrozumienie i preferencje. W konkluzjach stwierdzają, iż kluczowym czynnikiem jest cały zespół zmiennych związanych z ekranem (np. polaryzacja, rozmiar ekranu, częstotliwość odświeżania).1 Wydaje się, że wraz z rozwojem technologicznym wiele z problemów poruszanych w tamtych studiach straciło na aktualności. Czytaj dalej

  1. Dillon, A., C. McKnight and J. Richardson (1988) “Reading From Paper versus Reading From Screen” The Computer Journal, vol. 31, No. 5, 1988, ss. 461-463 []
Opublikowano Wpis | Otagowano , , , , | Możliwość komentowania #9 Czytanie na ekranie została wyłączona

#8 Logika sieci

Wyszukiwarka komputerowa Google Desktop czy zwykła wyszukiwarka zindeksowanych plików w Windowsach to przykład zastosowania logiki bazy danych, którą Lev Manovich opisuje jako jedną z najistotniejszych cech nowych (czyt.: cyfrowych) mediów, w porównaniu z mediami analogowymi.1 Czytaj dalej

  1. Manovich, Lew (2006) Język nowych mediów, przeł. P. Cypryański. Warszawa: WAiP. []
Opublikowano Wpis | Otagowano , , , | Możliwość komentowania #8 Logika sieci została wyłączona

#7 e-Dzieło otwarte

Tekst spersonalizowany jest tekstem spersonalizowanym także w tym znaczeniu, że – przynajmniej metaforycznie – stanowi przykład dzieła interaktywnego eksplicytnie: nielinearnego, otwartego na różne operacje lekturowe. Z jednej strony mamy dyspozytyw, czyli wszystko, co dane: zestaw tekstów i powiązań (linków) między nimi; z drugiej zaś –  czytelniczkę, która to wszystko czyta czyli poddaje dyspozytyw przeróżnym operacjom lekturowo-nawigacyjnym. Lektura tekstu interaktywnego (eksplicytnie) polega zatem na przeobrażeniu „intersubiektywnie istniejącego dyspozytywu w indywidualnie konstruowane i wykonywane dzieło-wydarzenie”1. Czytaj dalej

  1. Kluszczyński, Ryszard W. (2010) Sztuka interaktywna. Od dzieła-instrumentu do interaktywnego spektaklu. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, s. 133 []
Opublikowano Wpis | Otagowano , , , , , , , , , | Możliwość komentowania #7 e-Dzieło otwarte została wyłączona

#6 Edycja elektroniczna – przykład personalizacji infrastruktury

Za przykład infrastruktury otwartej na personalizację niech posłuży hipertekstowa edycja powieści Mary Shelley, The Last Man w wydaniu Stevena E. Jonesa. Wydawca przyznaje otwarcie, że jego wydanie ma być dobrym narzędziem badawczym, a nie edycją w sensie tradycyjnym. Odbiorcą idealnym jest dla Jonesa czytelnik lub badacz, który koncentruje się na fragmencie powieści (np. interpretując rozdział na zajęcia z literatury romantycznej) i śledzi linki umieszczone w tekście. Odbiorca idealny z założenia ma tekst spersonalizować, dostosować do swoich zainteresowań i potrzeb. Zobaczmy, jak to wygląda w praktyce. Czytaj dalej

Opublikowano Wpis | Otagowano , , , , , , | Możliwość komentowania #6 Edycja elektroniczna – przykład personalizacji infrastruktury została wyłączona